Dünyada pek çok ülkede üniversitelerin vejetaryen ve vegan menüleri yemekhanelerde servis ediliyor. Türkiye'de henüz vejetaryenler, veganlar ve okul yemekhaneleri arasında vejetaryen menü krizi çıkmamış olabilir; hatta vejetaryen konuk akademisyenler muhtelemen bugüne kadar özel menülerle idare edildi. Ancak dünyadaki yeşil enerji ve beslenme endüstrisinin ibresi vejetaryenizmi gösteriyor ve üniversitelerdeki mevcut menüler bunu daha ne kadar yok sayacak, kestirmek güç.
Yemekhaneler dengeli beslenme için farklı gıdaları bir arada sunan menüler servis etmekle kalmıyor, aynı zamanda öğrenciler ve diğer üniversite üyeleri için ekonomik bir öğün de sunuyor. Türkiye'de başarılı öğrenim hayatı ve akademik yayınlarıyla dünyanın en iyi üniversiteleri sıralamasında kendilerine hatırı sayılır yer edinen ve World University Ranking'te yer almak isteyen üniversitelerin neredeyse hiçbirinin yemekhanesinde vejetaryen menü bulamıyorsunuz. Üniversitelerin akademik başarılarının yanında insanların beslenme gibi en temel ihtiyaçlarından birini karşılarken çoğunluğu göz önüne alarak vejetaryen ve veganları yok saymalarının bir izahı olamaz. Üstelik vejetaryen/vegan menüler vejetaryen/vegan olmayanların da sağlıklı beslenmek için tercih edebileceği menüler. Ve üniversiteler insanları böyle bir seçme hakkından mahrum bırakıyor.
Bir başka devlet üniversitesi olan ODTÜ'nün kafeterya web sayfasında vejetaryenler için de bir açıklama bulunuyor: "...menüde et yemeyen kişilere de Vejeteryan Menü çeşidi ile hizmet verilmektedir. Günlük menüde yemeklerin içeriği yazılmaktadır." (http://kafm.metu.edu.tr/sosyal-faculty). Günlük menülere baktığınızda ise vejetaryenler için seçenekler olduğunu ancak dengeli beslenme için hazırlanmış bir menü olmadığını görüyorsunuz. Veganlar için bir menü ise şimdilik hayal gibi görünüyor. Küçük bir şehirde yer alan Uşak Üniversitesi ise yemekhane amaçları arasında "Tüketicilerin beslenme ihtiyacı ve isteklerine göre normal ve vejeteryan menüler diyetik olarak hazırlanmaktadır." ifadesine yer veriyor (http://sks.usak.edu.tr/index.php?sayfa=yemekhane_amac.php) ve büyük üniversitelerin tutumuna bakarak şaşırtıyor.
(Emerson College'deki vejetaryen yemekler)
Peki araştırma, teknoloji, iletişim, barınma, sosyal imkanlar hakkında dünyadaki gelişmeleri yakalamaya çalışan üniversiteler, söz konusu beslenme tercihine saygı göstermek ve bu doğrultudaki ihtiyacı karşılamak olunca nasıl çuvallıyor? Taşeron firmalarla çalışan üniversiteler, yemekhane işletmesinin yemek kültürünü üniversitenin yemek kültürü olarak benimsiyor. Yemekhane işletmeni üniversiteye vejetaryen/vegan menü ile gelse çeşit artacağı için maliyet de artacaktır. Ancak üniversite 'dediğimiz' kurumların böyle küçük gelir gider hesaplarının peşinde olduğunu düşünmek işten bile değil. Üniversitelerin anlaşma sürecinde öğrenci, akademisyen ve personeli adına bu talebi sunmaması ise etyemezlerin yemekhanede diğerleriyle eşit ücret ödeyerek beslenme hakkının elinden alınması anlamına geliyor. Haliyle vejetaryenler ve veganlar üniversitelerdeki veya dışarıdaki, yemekhanelere oranla daha pahalı yemek sunan işletmelere mahkum oluyor.
Oysa yemekhaneler tüm öğrenciler içindi?
İlginizi çekebilir:
Vegan friendly colleges: http://features.peta2.com/Vegan-Colleges-2011/
http://www.huffingtonpost.com/2011/11/29/the-10-most-vegan-friendl_n_1118523.html
*Metnin tamamı VeganTürkiye'ye aittir. Yararlanılan kaynaklar ve alıntılar bağlantılarla gösterilmektedir.
3 Yorumlar
aynı sıkıntıyı ben de işyerinin yemekhanesinde yaşıyorum. vejetaryen menüyü geçtim, her yemeğin içinde kırmızı et var.
YanıtlaSilben de odtü'de okuyorum ve yemekhanelerde (her seferinde kampüs içindeki farklı yemekhaneleri denesem de)çeşitliliği olan bir vejetaryen mönü bulmak imkansız gibi. bu yüzden bir ara yalnızca fasulye-pilav ya da nohut-pilavla beslenmek zorunda kalmıştım. vegan olma girişimimin nasıl sonuçlandığını ise tahmin etmek pek zor değil... ankara gibi dürümcü zincirleri olan bir memlekette dışarıdan vegan yemek yiyebilmek şimdilik pek mümkün değil gibi.
YanıtlaSilODTÜ'nün pek çok değişim öğrencisini ve akademisyeni ağırladığını, göreceli olarak çok sayıda yabancı öğrencisini göz önünde bulundurarak okul yemekhanesinde vejetaryen menü olmaması gerçekten şaşırtıcı.
YanıtlaSil