Artan çevrimiçi alışveriş alışkanlıklarıyla beraber bir ürünün gerçekten vegan olup olmadığıyla ilgili yanıltıcı içerik sayısı da bir o kadar artıyor. Bir ürünün vegan olduğunu anlamanın en kolay ve hızlı yolu kuşkusuz o ürünün vegan olduğuna dair bir sertifika taşıması.
Son yıllarda raflarda artan vegan ürün sayısı vegan olmayanların dikkatini de çekerken veganlığa ilgi de tüketim alışkanlıklarıyla beraber yeniden şekilleniyor. Son 5 yıl içerisinde Türkiye’den yapılan vegan kelimesini arama grafiği aşağıda görülebilir. Veganlığa dönük bu ilgi artan bir ivmeyle sürerken birçok şirket de bu ilgi ve hevesi bir fırsata çevirme derdiyle ürünlerini vegan olarak adlandırmaya başladı. Bunlara vegan deri, vegan ayakkabı, vegan çanta, vegan krem gibi pek çok farklı üründe rastlıyoruz. Vegan olduğuna dair geçerli bir sertifikaya sahip olmayan bu ürünlerin ne aşamalardan geçerek tüketiciye ulaştığı konusunda bir bilgiye ulaşmak neredeyse imkânsız.
Kaynak: Google Trends, Erişim tarihi: 01.05.2021
Sertifikalandırma neden gerekli?
İşin aslı Fransızca kökenli olan sertifikasyon kelimesinden anlaşılıyor. Sertifikasyon, onaylanmış veya onaylı demek.
Sertifikalandırma ürün veya hizmetler açısından belirli gereksinimlerin karşılandığını gösterirken şirket süreçleri açısından belirli kalite gereksinimlerinin karşılandığına işaret ediyor (1). Bir başka deyişle vegan olarak sertifikanlandırılmış bir ürünün üretiminde, hayvan haklarının korunmasına dair gereksinimlerin karşılanması belgelendirilmiş ve onaylanmış oluyor.
Vegan sertifikası nedir ve nasıl alınır?
Üzerine gelişigüzel “Vegan” yazılmış her ürün elbette her zaman şüphe bırakıyor. Dolayısıyla ambalaj veya etiket bilgisinde bir tür vegan sertifikası aramak gerekiyor. Dünyada farklı ülkelerde farklı vegan sertifikaları daha yaygın bir şekilde tercih edilirken Türkiye’de öne çıkan sertifikalar arasında Vegan Society ve V-Label görülüyor.
Vegan sertifika türlerine şöyle bir bakılacak olursa tamamının iki ortak noktası bulunuyor: Bir ürünün üretiminin herhangi bir aşamasında hayvansal hiçbir içerik barındırmaması ve hayvanlar üzerinde test edilmemiş olması.
Vegan Society (Birleşik Krallık - İngiltere)
1944 yılında Donald Watson ve arkadaşları tarafından kurulan dünyanın bilinen en eski vegan kuruluşu tarafından sağlanan sertifikanın gereksinimleri şu şekilde: Böceklerden elde edilen boya dahil olmak üzere hiçbir hayvansal içeriğin olmaması, şirketin üzerinde etkili olan taraflar şart koşsa da (ülkeler ve kanunları buna dahil) hayvanlar üzerinde test edilmemesi, GDO içeren ürünlerin GDO'lu olduğunun etiketinde belirtilmesi fakat bu GDO'ların geliştirilmesinde hayvanların kullanılmaması, çapraz bulaşma riskinin ortadan kaldırılması (hayvansal bir ürünle aynı hatta üretilmemesi).
Vegan Society sertifikasyon sürecine başlamak için tıklayın.
V-Label (İsviçre)
V-Label kendini "Avrupa’daki vegan ve vejetaryen etiket kategorisindeki tek bağımsız kurum" olarak tanımlıyor. V-Label hayvansal ürün içeren ambalajlar konusunda sıkı bir politika izlemiyor. Bunun yanı sıra %0.1’den düşük çapraz bulaşma riskini dikkate alarak "Eser miktarda" hayvansal ürün içerebilecek ürünler de V-Label tarafından sertifikalandırılıyor. Ürün içeriklerinin herhangi bir geliştirme aşamasında hayvanlar üzerinde test edilmemiş olması gerekiyor. Aynı zamanda GDO içeren ürünler de kesinlikle V-Label alamıyor.
Sertifikasyon sürecini başlatmak için tıklayın.
Certified Vegan (ABD)
Certified Vegan için standartlar şu şekilde sıralanabilir:
Hiçbir hayvansal içerik kullanılmaması (hiçbir aşamada hayvansal içerik yer almadığına dair tedarikçi onayı buna dahil), ürünün hiçbir aşamasında hayvanlar üzerinde deney yapılmaması, hayvansal kaynaklı GDO içeren ürün bileşeni yer almaması (ki bu diğer GDO içeren ürün bileşenlerini kapsamıyor).
The Vegetarian Society Vegan Approved (Birleşik Krallık - İngiltere)
The Vegetarian Society Approved logosu için bir ürünün hayvansal içeriğinin olmaması, GDO içermemesi ve üretimin hiçbir aşamasında hiçbir bileşenin hayvanlar üzerinde test edilmemesinin yanı sıra çapraz bulaşma riskinin de ortadan kaldırılması gerekiyor.
Diğer Vegan Sertifikası Türleri
Dünyada farklı kuruluşların sağladığı vegan sertifikası türleri gün geçtikçe sayı olarak artarken vegan sertifikalı ürünler de işkencesiz (crulety-free) garantili görüldüğü için daha çok kişi tarafından tercih ediliyor. Yaygın olarak bilinen diğer vegan sertifikası türleri arasında eveVegan (Expertise Vegan Europe - Fransa), Vegan ok (İtalya), Vegan Australia Certified (Avustralya), Vege Project (Japonya), VegeCert (Kanada), Viva! (Polonya), Plamil (Birleşik Krallık - İngiltere), Bioagricert Vegan (İtalya), Vegan Korea (Güney Kore), ICEA (İtalya) yer alıyor.
Kaynaklar:
1. How do I benefit if a product or service has a certificate? https://www.government.nl/documents/questions-and-answers/how-do-i-benefit-if-a-product-or-service-has-a-certificate
*Metnin tamamı VeganTürkiye'ye aittir. Yararlanılan kaynaklar ve alıntılar bağlantılarla gösterilmektedir.
0 Yorumlar